Budownictwo ekologiczne: moda czy konieczność

Czy ekologia zajmująca się badaniem struktury i oddziaływań środowiska oraz budownictwo jako działalność związana ze wznoszeniem obiektów i zakłócaniem porządku natury skazane są na trwanie w opozycji? Na szczęście już dawno zrozumieliśmy, że nie tędy droga. Przyszłość należy do budownictwa ekologicznego – przyjaznego dla otoczenia i użytkowników, wcielającego w życie idee zrównoważonego rozwoju.

Budownictwo ekologiczne
Oznacza to zarówno wybieranie zdrowych materiałów konstrukcyjnych, wypełniających i wykończeniowych, jak i stosowanie energooszczędnych technik i technologii w zakresie materiałów, ukształtowania budynku i metod realizacji. Budownictwo przyszłości to obiekty bezemisyjne i wykorzystujące energię odnawialną, odpowiadające na ludzkie potrzeby, ale jednocześnie chroniące środowisko. Ideał stanowi harmonijne współistnienie.

Definicja

Co tak właściwie oznacza coraz częściej przewijający się w mediach, a nawet w naszym potocznym języku termin „budownictwo ekologiczne” (albo inaczej: „zrównoważone budownictwo”)? W założeniu pod pojęciem tym kryje się działalność człowieka związana z projektowaniem i wznoszeniem obiektów przy równoczesnej dbałości o środowisko naturalne oraz oszczędnym gospodarowaniu surowcami na wszystkich etapach cyklu życia budynku. Sformułowanie to nie jest jednak do końca jednoznaczne, co sprzyja jego nadużywaniu bądź zawężaniu do budownictwa energooszczędnego czy niskoenergetycznego. Zdaniem profesora Jana Mikosia z Katedry Procesów Budowlanych Politechniki Śląskiej standardowe wymagania dla budownictwa ekologicznego dotyczą znacznie większej liczby aspektów: niskiego zużycia energii i ochrony środowiska naturalnego; ochrony środowiska zamieszkania i pracy przed szkodliwym oddziaływaniem materiałów; akumulacji cieplnej i wilgotnościowej przegród i budynków; ochrony przed hałasem; odporności ogniowej; łatwości i ekologiczności procesu rozbiórki i recyklingu¹.

Rozpocznij za darmo

Dlaczego budownictwo ekologiczne jest nam potrzebne?

To pytanie ma rzecz jasna wymiar retoryczny. Nadmiar emisji do atmosfery szkodliwych gazów, takich jak CO2 i SO2, które powstają w procesie wytwarzania energii grzewczej i elektrycznej, skutkuje zmniejszaniem się warstwy ozonowej i kwaśnymi deszczami, a w dalszej konsekwencji negatywnymi zmianami klimatycznymi, pogorszeniem się stanu zdrowia ludzi oraz niszczeniem roślinności. Równocześnie maleją zasoby tradycyjnych surowców paliwowych i następuje stały wzrost kosztów ich wydobycia, przetwarzania, transportu i dystrybucji. Według raportu World Green Building Council do 2050 roku zapotrzebowanie na energię wzrośnie o 50%, a budynki są odpowiedzialne za 39% globalnej emisji dwutlenku węgla oraz 50% globalnego zużycia materiałów. Aż 91% ludzi mieszka w miejscach, gdzie poziom zanieczyszczeń powietrza przekracza limity Światowej Organizacji Zdrowia². To oznacza ogromne wyzwania, jakie stoją przed budownictwem ekologicznym w zakresie klimatu, zasobów i zdrowia.

Wymagania

Na czym dokładnie polega zrównoważone budownictwo? Oprócz wspomnianych już działań na rzecz wykorzystania materiałów przyjaznych dla środowiska oraz zmniejszenia poboru energii, koncepcja ta mieści w swych ramach również zazielenianie budynków i otaczających je terenów, czyli zieloną architekturę. Ważny okazuje się też w tym kontekście wybór właściwej lokalizacji – budowla powinna dobrze komponować się z otoczeniem i nie zaburzać naturalnego krajobrazu.

Ekologiczne materiały

Wznosząc obiekty w duchu zrównoważonego budownictwa, powinno się stosować surowce naturalne, takie jak np. piasek, wapno, glina czy gips. Zaleca się, by do produkowania wyrobów budowlanych zużywać jak najmniej energii i nie wydalać przy tym szkodliwych dla środowiska odpadów. Dzięki takim rozwiązaniom budynki są energooszczędne, dźwiękoszczelne i ognioodporne, panuje w nich dobry mikroklimat. Warto w tym miejscu nadmienić, że aspekt ekologiczności nie kończy się z momentem wybudowania obiektu – dotyczy także jego trwałości oraz możliwości recyklingu wykorzystanych materiałów po rozbiórce.

E-book: Elektroniczny dziennik budowy

Kluczowe narzędzie do poprawy efektywności w projektach budowlanych

Pobierz za darmo

Zielone certyfikaty

Jak rozpoznać, czy mamy do czynienia z rzeczywistym budownictwem ekologicznym, czy tylko chwytliwym hasłem marketingowym? Z pomocą przychodzi system międzynarodowych certyfikatów, które ewidencjonuje Polskie Stowarzyszenie Budownictwa Ekologicznego (PLGBC). Aby otrzymać stosowny dokument, obiekt musi spełnić szereg wymogów dotyczących m.in. zużycia wody i energii, zastosowanych rozwiązań instalacyjnych, wykorzystania materiałów pochodzących z recyklingu, położenia, ilości generowanych odpadów. Pod uwagę są także brane czynniki bezpośrednio wpływające na dobrostan mieszkańców, np. widok z okien, zastosowanie materiałów nieemitujących szkodliwych substancji, dostęp do dziennego światła czy transportu publicznego. Obecnie w naszym kraju najczęściej przyznawane są certyfikacje wielokryterialne budynków w systemach:

BREEAM (ang. Building Research Establishment Environmental Assessment Method);
DGNB (niem. Deutsche Gesellschaft für Nachhaltiges Bauen);
HQE (fr. Haute Qualité Environnementale);
LEED (amer. Leadership in Energy and Environmental Design);
WELL Building Standard;
Zielony Dom.

Ostatni z wymienionych to pierwszy polski wielokryterialny certyfikat dla budownictwa mieszkaniowego. Przyznaje się go inwestycjom o wysokiej jakości ekologicznej i jednocześnie efektywności energetycznej oraz znacznej redukcji kosztów użytkowania.

Zrównoważone budownictwo PlanRadar

Przykład innowacyjności

Na całym świecie istnieje wiele słynnych przykładów budownictwa ekologicznego, jednak wśród nich szczególnie wyróżnia się niedawno powstały HoHo Wien, najwyższy na świecie drewniany wieżowiec. Znajdująca się w stolicy Austrii 84-metrowa konstrukcja mieści w sobie hotel, apartamenty i powierzchnie biurowe. Choć z zewnątrz zdaje się wyglądać jak każdy inny budynek, to w dużej mierze (75% konstrukcji) obiekt ten został wykonany z drewna jodłowego pochodzącego ze zrównoważonych upraw.

Oprócz wykorzystania autentycznie odnawialnego materiału budowlanego konstrukcja wspiera również przyrodę. Austriackie lasy produkują bowiem rocznie około 30 milionów metrów sześciennych drewna, z czego 26 milionów jest wycinanych. Oznacza to, że dodatkowe 4 miliony metrów sześciennych drewna zostają co roku „dodawane” do lasu, co pozwala na wychwytywanie większej ilości dwutlenku węgla. Dowodzi to tezy, że budownictwo zrównoważone – projektowanie drewnianych budynków, takich jak HoHo Wien, może bezpośrednio przyczynić się do walki ze zmianami klimatycznymi.

Nowe podejście do budowania

Konstruktorzy budynku HoHo Vienna Tower przy jego wznoszeniu chętnie wykorzystywali najnowsze technologie w celu poprawy wydajności pracy. Przykładowo główny wykonawca projektu używał systemu PlanRadar do komunikowania się z pracownikami w sprawie błędów. W rezultacie członkowie zespołu szybko rozwiązywali problemy, musieli mniej podróżować i unikali nadmiarowego zamawiania materiałów, zmniejszając w ten sposób ilość odpadów generowanych przy projekcie.

Ciekawi cię, w jaki sposób oprogramowanie dla branży budowlanej może wspomóc rozwój budownictwa ekologicznego? Przetestuj PlanRadar za darmo, klikając przycisk znajdujący się poniżej. A może nurtują Cię jakieś wątpliwości związane z aplikacją? Napisz do nas, a my z przyjemnością odpowiemy na Twoje pytania.