Aplikacja PlanRadar powstała w Austrii w 2013 roku i od tego czasu rozszerzyła swoją działalność na 55 krajów oraz zdobyła unikalny wgląd w technologie budowlane stosowane na całym świecie. W 2021 roku PlanRadar przeprowadził badanie nad sposobami wdrażania BIM w projektach w różnych krajach. W jego ramach dokonano również przeglądu poziomu wsparcia, jakiego rządy poszczególnych państw udzieliły technologii BIM i cyfrowym praktykom pracy.
BIM (Building Information Modeling) to dość szeroki termin, który opisuje proces tworzenia i zarządzania cyfrowym modelem budowlanym dowolnego placu budowy lub obiektu budowlanego na wszystkich jego etapach. Wykorzystanie modelu cyfrowego znacznie ułatwia procesy projektowania, budowy i eksploatacji, a także zapewnia dokładną, wiarygodną i wieloskładnikową bazę informacji do podejmowania decyzji. Branża budowlana na całym świecie stoi w obliczu opracowywania nowych standardów produktywności, redukcji kosztów i czasu: nowoczesna technologia budowlana umożliwia wznoszenie złożonych obiektów w sposób szybki i wydajny. Udowodniona skuteczność technologii BIM sprawiła, że stała się ona jednym z głównych trendów w budownictwie, który z rozwiązania dla nielicznych firm stał się standardem budowlanym. Korzyści wynikające ze stosowania BIM dostrzegły również rządy poszczególnych krajów. Dzięki ich poparciu i prowadzonym działaniom legislacyjnym technologia BIM i metodyka pracy oparta na jej wykorzystaniu stają się jeszcze popularniejsze i coraz chętniej wykorzystywane przez firmy budowlane.
Należy podkreślić, że technologia BIM to nie tylko trójwymiarowe modelowanie w formatach CAD. Umożliwia ona całą gamę cyfrowych sposobów współpracy i interakcji dla różnych specjalistów. Jej najczęstszym zastosowaniem jest uproszczenie realizacji projektów poprzez przejrzyste przedstawienie wariantów różnych scenariuszy na wirtualnym modelu. W ten sposób BIM pomaga zapobiegać błędom, optymalizować koszty i przyspieszać proces budowy. Natomiast po zakończeniu projektu pliki, które powstały w jego trakcie, stanowią ważną bazę informacji dla etapu eksploatacji obiektu, usprawniając współpracę z zarządcami budynku i przedłużając żywotność inwestycji.
Etapy wdrażania BIM
Z historycznego punktu widzenia Wielka Brytania jest uważana za pioniera technologii BIM. To właśnie tam zdefiniowano normę BS1192: 2007, która stanowi podstawę dzisiejszego międzynarodowego standardu ISO 19650. Jak w przypadku każdej innej technologii nasze postrzeganie BIM ewoluowało, a wraz z nim zmieniała się jego funkcjonalność i możliwości. Do niedawna w Wielkiej Brytanii powszechną praktyką było definiowanie zaawansowania BIM za pomocą czterech odrębnych poziomów. Aby móc odpowiednio porównać rynki o różnym stopniu zaawansowania, użyliśmy właśnie tych terminów.
Oto krótki opis każdego z poziomów zaawansowania BIM:
Poziom 0
Obejmuje zwykłe rysunki CAD. Wymiana informacji pomiędzy zespołem odbywa się na papierze lub, w najlepszym przypadku, za pośrednictwem mediów elektronicznych, ale bez możliwości pracy we wspólnym środowisku.
Poziom 1
Dane są już jednolicie ustrukturyzowane i mogą zostać uzupełnione o format 3D. Poziom 1 BIM sugeruje obecność wspólnego środowiska danych, ale brakuje w nim efektywnie prowadzonej interakcji pomiędzy różnymi specjalistami. Wymiana informacji odbywa się w formacie cyfrowym, często za pośrednictwem systemu zarządzania dokumentami, ale proces ten nie jest w pełni zespołowy.
Poziom 2
Ten etap charakteryzuje się już współpracą pomiędzy stronami. Różni specjaliści mogą wchodzić w interakcję z modelem BIM za pomocą własnych programów – dane mogą być następnie „składane” w oprogramowaniu przy użyciu wspólnego formatu plików. Dzięki temu zespoły mogą sprawdzać ewentualne konflikty między proponowanymi rozwiązaniami i testować inne możliwe scenariusze, a także analizować, co należy poprawić lub zastąpić na etapie projektowania. Na tym poziomie można również śledzić dodatkowe parametry, takie jak czas i koszty (4D i 5D), co pozwala uzyskać wymierne korzyści ze stosowania technologii BIM.
Poziom 3
Ten etap wymaga wielopoziomowego ujednoliconego środowiska, które integruje pracę wszystkich uczestników projektu – od architekta i inżynierów systemów po generalnego wykonawcę, właścicieli budynków i facility managerów. Oznacza to połączenie, przy użyciu międzynarodowego zestawu standardów i w celu zapewnienia zgodności wszystkich danych z formatem IFC, wszelkich informacji projektowych i każdego z etapów procesu. Na tym poziomie model informacyjny jest wypełniany danymi w czasie rzeczywistym, które mogą być wykorzystywane nie tylko na etapie projektowania i budowy, ale również w czasie użytkowania obiektu, pokrywając cały cykl życia budynku. Ogromne ilości danych projektowych pozwolą otworzyć drzwi do nowych możliwości w zarządzaniu, eksploatacji i optymalizacji każdej konstrukcji.
Przegląd stanu wdrożenia BIM w wybranych krajach
Państwa analizowane w tym badaniu znajdują się na różnych etapach wdrażania BIM. Na przykład Wielka Brytania od dawna uchodzi za pioniera technologii BIM: realizacje wykorzystujące technologię BIM na wczesnym etapie jej rozwoju wznoszono tam już w latach 80-tych. Z kolei w Rosji pierwsze inwestycje z BIM pojawiły się dopiero w latach 2014-15, ale kraj ten wykazuje silną tendencję wzrostową w zakresie stosowania tej technologii.
Również bliższa analiza wysoko rozwiniętego rynku budowlanego, jakim są Niemcy, pokazuje, że duża liczba specjalistów budowlanych korzysta z BIM, jednak głównie dotyczy to architektów i projektantów.
Innym interesującym czynnikiem jest poziom zaangażowania i inwestycji rządowych w BIM. W Wielkiej Brytanii, rozporządzeniem władz, od 2016 roku wszystkie projekty finansowane przez państwo muszą wykorzystywać BIM przynajmniej na poziomie 2. Decyzja ta spowodowała duży wzrost w obrębie świadomości i rozpowszechnienia technologii BIM. Niniejsze badanie analizuje postawę i oficjalne stanowisko każdego rządu w kwestii BIM, aby sprawdzić, czy można dostrzec zależności pomiędzy wsparciem rządowym a zmianami w branży.
Oczywiście poszczególne kraje różnią się rozmiarem populacji, mają różne ekosystemy budowlane i dysponują innymi budżetami przeznaczonymi na inwestycje w technologie. Najbardziej zaawansowane firmy mają prawdopodobnie więcej wspólnego ze sobą niż z przedsiębiorstwami z tych samych krajów, które jeszcze nie wdrożyły tej technologii. Pomimo tego warto jednak pochylić się nad tym tematem i zobaczyć, co dzieje się wokół zagadnienia dotyczącego BIM i gdzie można spodziewać się szybkiego wzrostu wykorzystania tej technologii w nadchodzących latach.
W Europie zastosowanie BIM staje się coraz powszechniejsze, a liderami w tym względzie są kraje skandynawskie i Wielka Brytania. Część państw nie planuje w najbliższej przyszłości włączenia BIM jako standardowego wymogu dla zamówień publicznych. Jednak nie oznacza to, że sektor prywatny nie korzysta z technologii BIM w swoich projektach.
Polska
Odsetek firm budowlanych stosujących BIM
W 2019 roku Kantar Polska, na zlecenie Autodesk, przeprowadził badanie świadomości BIM wśród 287 polskich firm architektoniczno-budowlanych. 20% uczestników badania podało, że wykorzystywało BIM w swoich projektach, a 38% potwierdziło, że w swojej pracy miało styczność z metodologią BIM.
Kiedy po raz pierwszy zastosowano BIM
Popularyzacja, wdrożenie i rozwój BIM w Polsce miał charakter przede wszystkim oddolny i był związany z sektorem prywatnym. Przykładem takiego działania może być chociażby BIM Klaster, który powstał w 2012 roku, i szerzy świadomość technologii BIM i zalet, które wynikają z jej korzystania.
Trend ten nasilił się pod koniec 2016 roku, kiedy ówczesne Ministerstwo Infrastruktury i Budownictwa przygotowało analizę dotychczasowego wdrożenia BIM i zaczęło rozważać wprowadzenie regulacji dotyczących jego wykorzystania.
Na koniec 2019 roku ponad 70 projektów w kraju wykorzystywało BIM – wszystkie z nich to obiekty publiczne lub państwowe, a także projekty drogowe i infrastrukturalne.
Od kiedy i w jakich obszarach BIM jest obowiązkowy
Polskie ustawy regulujące wykorzystanie BIM w zamówieniach publicznych zostały po raz pierwszy wprowadzone w 2014 r., w wyniku przyjęcia dyrektyw Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/24/UE i 2014/25/UE w sprawie zamówień publicznych z dnia 26 lutego 2014 r. Pierwszym zamówieniem publicznym, dla którego zastosowanie BIM było obowiązkowe, była budowa Zespołu Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. Jednak ze względu na liczne kontrowersje dotyczące wytycznych przetargowych zdecydowano się na wycofanie BIM z tego projektu.
W 2020 roku Ministerstwo Rozwoju, Pracy i Technologii opublikowało mapę drogową wdrożenia BIM dla zamówień publicznych w Polsce. Zakłada się, że dla tego typu inwestycji wykorzystanie BIM stanie się obowiązkowe najwcześniej od 2030 roku.
W 2017 roku rozpoczęły się prace nad standaryzacją BIM w Polsce. Za tą inicjatywą stanęły trzy organizacje – PZPB, PZITB oraz SARP. W wyniku ich prac powstał BIM Standard PL, który jest nadal rozwijany.
Wielka Brytania
Wykorzystanie przez firmy budowlane
Według statystyk NBS w 2020 roku 73% firm znało BIM i wykorzystywało tę technologię w swoich projektach. Dla porównania, badania z 2011 roku pokazują, że zaledwie dekadę wcześniej tylko 13% deweloperów korzystało z BIM, a 43% nie miało nawet świadomości istnienia tej technologii. Obecnie tylko 1% firm z branży zadeklarowało brak znajomości technologii BIM. 80% dużych firm wskazało, że aktywnie wdraża BIM w swoich projektach. W przypadku firm do 15 pracowników odsetek ten jest znacznie mniejszy i wynosi 62%.
Powszechnie BIM wykorzystywany jest na 2 poziomie zaawansowania, który jest również obowiązkowy dla zamówień publicznych. Jednak coraz więcej dużych projektów realizowanych jest już z zastosowaniem poziomu 3.
Kiedy zaczęto stosować BIM
Wielka Brytania w niniejszym zestawieniu jest najbardziej zaawansowanym krajem pod względem wykorzystania BIM. Jednym z najwcześniejszych projektów, w którym zastosowano tę technologię, była przebudowa lotniska Heathrow w latach 80. Od 2007 roku BS 1192:2007 została przyjęta jako norma branżowa. Wraz z jej późniejszymi wariantami stanowiła podstawę nowej serii norm ISO 19650, które zostały opublikowane w 2019 roku.
Od kiedy BIM jest obowiązkowy
W 2011 roku rząd brytyjski ogłosił, że dąży do tego, aby do 2016 roku wszystkie inwestycje finansowane z budżetu państwa wykorzystywały BIM co najmniej na poziomie 2. Po 2016 roku owe kryterium stało się obowiązkowym elementem zamówień publicznych przy inwestycjach rządowych. Dla projektów prywatnych wykorzystanie BIM jest zalecane, ale nie obowiązkowe.
Francja
Odsetek firm budowlanych stosujących BIM
Pomimo tego, że stosowanie BIM nie jest obowiązkowe w przypadku dużych projektów budowlanych, zarówno publicznych jak i prywatnych, 35% deweloperów we Francji stosuje BIM w swoich projektach nieruchomościowych. Co więcej, 50–60% firm przewodzących na francuskim rynku budowlanym przeszło na BIM. Natomiast 30% biur projektowych posiada również w swoich zespołach menedżera BIM.
Najczęściej spotykanym poziomem dojrzałości jest poziom 2.
Kiedy rozpoczęto stopniowe stosowanie
BIM stał się popularny we Francji w latach 2006–2007, ale tylko w wąskim gronie specjalistów, głównie architektów, inżynierów i projektantów. Pierwsze realizacje zaczęły powstawać po 2010 roku. Do tej pory rząd francuski wykorzystał technologię BIM w budownictwie mieszkaniowym przy budowie 500 000 domów.
Od kiedy i w jakich obszarach BIM stał się obowiązkowy
Francja nie posiada jeszcze żadnego standardu BIM zawartego w ustawie lub rozporządzeniu. Państwo zachęca jednak do stosowania tej technologii, szczególnie w odniesieniu do dużych inwestycji publicznych. W 2017 roku opublikowano mapę drogową standaryzacji BIM. Pod koniec 2018 roku uruchomiono BIM Plan 2022, który miał zachęcić uczestników rynku budowlanego do włączania BIM do własnych procesów pracy. Branża miała nadzieję, że do 2022 roku uda się go wdrożyć w całym kraju. Jednak jak do tej pory inicjatywa ta spotkała się z pewnymi trudnościami. Wynikają one z rozproszonych formatów i braku jednolitego oprogramowania. Firmom budowlanym trudno jest dojść do porozumienia, ponieważ nie ma jednego zatwierdzonego standardu BIM.
Niemcy
Odsetek firm budowlanych stosujących BIM
Około 70% firm budowlanych korzysta z BIM na różnych poziomach, przy czym 70–80% z nich to architekci i biura projektowe.
Poziom dojrzałości to zazwyczaj poziom 2, ale poziom 1 jest nadal szeroko stosowany.
Kiedy rozpoczęło się stopniowe stosowanie BIM?
Gdy Niemcy wprowadzali BIM do krajowego przemysłu budowlanego, opierali się w dużym stopniu na doświadczeniach Wielkiej Brytanii. Pierwsze niemieckie projekty wykorzystujące BIM były realizowane w latach 2006–-2009. Od 2015 roku BIM jest konsekwentnie stosowany przy dużych realizacjach o budżecie wynoszącym minimum 25 milionów euro. Tego rodzaju inwestycje obejmują około jedną trzecią projektantów i wykonawców w Niemczech. Z kolei małe biura projektowe prawie w ogóle nie korzystają z BIM.
Od kwietnia 2016 roku publiczne podmioty zamawiające mają prawo wymagać od wykonawcy zastosowania BIM. Dotyczy to również projektowania systemów transportowych, infrastruktury wody pitnej i inwestycji energetycznych. Nie mają one jednak prawa zażądać od wykonawców wykorzystania technologii BIM.
Obecnie w Niemczech poza normami ISO nie obowiązują żadne konkretne zapisy standardów BIM dla umów projektowych i budowlanych.
Federalne Ministerstwo Transportu i Infrastruktury Cyfrowej (BMVI) ogłosiło, że zapewni wsparcie finansowe dla małych i średnich przedsiębiorstw przechodzących na BIM. Rząd będzie również zachęcał firmy do przeprowadzania projektów pilotażowych, aby pomóc im odnaleźć najlepsze metody wdrażania BIM.
Niemieckie stowarzyszenia i firmy utworzyły grupę Planen Bauen 4.0, która aktywnie wspiera wdrażanie BIM w kraju. Istnieją również dwa poziomy oficjalnych działań standaryzacyjnych, z których pierwszy reprezentowany jest przez VDI (Stowarzyszenie Niemieckich Inżynierów). Organizacja ta jest odpowiedzialna za rozwój standardów bezpieczeństwa prawnego, takich jak VDI2552, oraz będzie rozwijać niemiecki krajowy standard BIM, który zostanie zatwierdzony przez Niemiecki Instytut Norm – DIN.
Od kiedy i w jakich obszarach BIM stał się obowiązkowy
Od 2017 roku BIM jest obowiązkowy dla projektów o wartości powyżej 100 milionów euro.
Aktualnie została uruchomiona inicjatywa rządowa o nazwie Projekt BIM4INFRA2020, której celem jest wdrożenie mapy drogowej BIM. W ramach BIM4INFRA2020 przeprowadzono siedem pilotażowych projektów BIM dotyczących infrastruktury transportowej. Efektem tego było powstanie 10 kompleksowych przewodników wdrażania BIM. Od 31 grudnia 2020 r. stosowanie BIM stało się obowiązkowe dla wszystkich zamówień publicznych związanych z budową infrastruktury federalnej lub budynków powiązanych z infrastrukturą.
Rząd w Niemczech otworzył też niedawno Niemieckie Centrum Cyfryzacji Budownictwa, które będzie promować, podobnie jak projekt BIM4INFRA2020, standaryzację BIM. Dodatkowo będzie prowadzić szkolenia w zakresie rozwoju umiejętności pracy z BIM, oferować konsultacje i wsparcie dla projektów BIM, a także tworzyć wizję przyszłej cyfryzacji niemieckiego sektora budowlanego.
Austria
Odsetek firm budowlanych stosujących BIM
W Austrii opracowano otwarte i zaawansowane standardy BIM – ÖNORM A 6241-2 (wszystkie poziomy do 3), opracowane przez Austriacki Instytut Norm. Jednak tylko 20% małych i średnich firm budowlanych korzysta z BIM.
Najczęściej spotykanym poziomem dojrzałości jest poziom 1, poziom 2 jest aktywnie rozwijany.
Od którego roku rozpoczęto stopniowe stosowanie
BIM jest stosowany w Austrii przez pojedyncze firmy od 2011 roku. Jednak od 2015 roku i po opublikowaniu serii norm ÖNORM A 6241 wdrażanie przyspieszyło wśród dużych deweloperów.
Jednym z problemów w Austrii jest to, że międzynarodowy format IFC do wymiany danych modelu BIM jest używany tylko przez niewielką liczbę austriackich firm projektowych, co ogranicza zakres współpracy między partnerami. 59% planistów i projektantów ankietowanych przez Frauenhofer IAO stwierdziło, że różne formaty i różne standardy programów CAD powodowały problemy w ich pracy. Niezależnie od tego w wielu austriackich projektach wykorzystano BIM – głównie w obiektach finansowanych przez państwo lub w dużych inwestycjach komercyjnych.
Od kiedy i w jakich obszarach BIM jest obowiązkowy
Od 2018 roku BIM jest wymagany do kontroli budżetu przy budowie obiektów użyteczności publicznej. Zgodnie z zaleceniem Komisji Europejskiej, w Austrii od 2020 roku BIM jest obowiązkowy dla przetargów i zamówień publicznych na roboty budowlane.
Nie uchwalono jednak przepisów wymuszających szersze stosowanie BIM w Austrii. Decyzja o wykorzystaniu BIM należy zatem do klienta i może zostać zapisana w umowie. Istnieją jedynie oficjalnie zatwierdzone normy techniczne dla BIM – ÖNORM A 6241-1 i A 6241-2.
Według badania przeprowadzonego przez Frauenhofer IAO tylko 6% specjalistów z branży uważa, że BIM powinien być wymagany prawnie. Zatem nie jest zaskoczeniem, że w Austrii nie ma obecnie żadnych planów ani propozycji legislacyjnych dotyczących tej technologii. Mimo to w kraju zrealizowano już całkiem sporo projektów, w których wykorzystano technologię BIM w projektowaniu i realizacji, a liczba ta będzie zapewne rosła.
Chorwacja
Odsetek firm budowlanych stosujących BIM
Około 25% wszystkich chorwackich projektantów korzysta z BIM na poziomie 0 lub z dwuwymiarowych projektów CAD.
Podobnie jak wiele innych krajów europejskich, Chorwacja również zwiększyła nacisk na digitalizację przemysłu, a w szczególności na coraz częstszą pracę z wykorzystaniem BIM. Na chwilę obecną nie ma dostępnych żadnych danych, które pozwolą oszacować, jak wiele firm budowlanych korzysta z tej technologii.
Średni poziom zaawansowania wynosi zatem 0, ale z pozytywnym trendem w kierunku poziomu 1. Zdarzają się pojedyncze duże projekty, które funkcjonują na poziomie 1 lub wyższym.
Kiedy po raz pierwszy zastosowano BIM
Pierwsze projekty wykorzystujące BIM pojawiły się w Chorwacji w 2015 roku, chociaż zastosowanie ograniczało się wyłącznie do fazy projektowania. Jednak branża podjęła aktywne działania w ramach promocji technologii BIM. Przy wsparciu Chorwackiego Instytutu Standaryzacyjnego powstały inicjatywy podejmujące pierwsze kroki w kierunku opracowania norm dotyczących pracy z wykorzystaniem BIM. W tej chwili skupione są one głównie na środowiskach naukowych.
Obecnie w chorwackim sektorze budowlanym nie ma wystarczającej ilości informacji zwrotnych z wdrożonych projektów pilotażowych z zastosowaniem technologii BIM. Z tego powodu nie mogą być one wykorzystane jako narzędzie szkoleniowe do dla przyszłych inwestycji i wspierania BIM w tamtejszym przemyśle budowlanym.
Przeprowadzone badania dotyczące wdrożenia BIM w Chorwacji wykazały, że wielu przedstawicieli branży budowlanej nie zdaje sobie sprawy z korzyści płynących z technologii parametrycznego modelowania informacji o budynku, błędnie ograniczając jej rozumienie do projektowania 3D. Jednak wraz z tłumaczeniem norm ISO na język chorwacki i członkostwem kraju w Grupie Zadaniowej UE ds. BIM poziom zrozumienia, a tym samym wdrożenia technologii, powinien znacznie wzrosnąć w najbliższych latach.
Od kiedy i w jakich obszarach BIM jest obowiązkowy
BIM obecnie nie jest uwzględniony w chorwackim ustawodawstwie budowlanym.
Rynek chorwacki nie jest jeszcze gotowy na przyjęcie standardów BIM, ponieważ brakuje odpowiedniej wiedzy i świadomości poza kręgami akademickimi i inżynierskimi. Kiedy tylko szersza społeczność budowlana – nie tylko architekci i projektanci, ale także inwestorzy, dostawcy, główni inżynierowie – będzie wystarczająco zainteresowana zastosowaniem tej technologii, wówczas należy spodziewać się podjęcia kroków w celu standaryzacji BIM.
Rosja
Panuje błędny stereotyp, że Rosja pozostaje w tyle pod względem wdrażania technologii budowlanych. W rzeczywistości proces ten w przypadku BIM jest na o wiele bardziej zaawansowanym poziomie niż w wielu europejskich krajach. Technologia ta jest obecnie wykorzystywana przez bardzo dużych deweloperów i firmy budowlane, które działają w największych metropoliach kraju – Moskwie, Sankt Petersburgu, Kazaniu, Ufie, czy Jekaterynburgu.
Odsetek firm budowlanych stosujących BIM
Według najnowszych danych (marzec 2021) około 12% deweloperów w Rosji wykorzystuje BIM w fazie projektowania. W 2020 roku wynik ten wynosił 7%. Obecnie w Rosji dominuje 1 poziom zaawansowania BIM, ale liczba projektów 2 poziomu wzrasta. Duże obiekty sportowe i pojedyncze budynki kompleksów handlowych zostały już uznane za spełniające kryteria poziomu 3.
Kiedy po raz pierwszy zastosowano BIM
Nowy rozdział w rozwoju BIM w rosyjskim budownictwie rozpoczął się w 2019 roku – to wtedy BIM zaczął oficjalnie funkcjonować w Rosji. Ustalono w tym czasie standardy wykorzystania tej technologii, a od 2020 roku weszły w życie normy dotyczące tworzenia i obsługi BIM.
Jednak wykorzystanie BIM w dziedzinie budownictwa przemysłowego i cywilnego wyprzedziło jego status prawny. W 2014 roku Minister Budownictwa wydał rozporządzenie w sprawie stopniowego wprowadzania parametrycznego modelowania informacji w dziedzinie budownictwa przemysłowego i cywilnego oraz jego wykorzystania w moskiewskich projektach budowlanych. W 2015 roku podjęto decyzję o stworzeniu jednolitego systemu klasyfikacji, który obejmie ponad 70 000 prefabrykowanych konstrukcji i materiałów budowlanych. W tym samym roku wskazano 25 finansowanych przez państwo projektów pilotażowych, w tym: Krasnojarski Regionalny Szpital Kliniczny; Centrum Medycyny Paliatywnej w Kołpinie oraz oddział ratunkowy w Szpitalu Aleksandryjskim w Sankt Petersburgu, gdzie po raz pierwszy zastosowano BIM poziomu 1.
Kiedy i w jakich obszarach BIM stał się obowiązkowy
Stosowania technologii BIM na budowach finansowanych z budżetu państwa w Rosji stało się obowiązkowe od 5 marca 2021 roku. 1 grudnia 2022 r. wejdą w życie przepisy dotyczące obsługi GIS w celu zapewnienia rozwoju urbanistyki. Wsparcie rządowe dla standardów BIM powinno przyśpieszyć ich aktywne wdrażanie i rozwój poziomów dojrzałości.
Podsumowanie
Ranking krajów pod kątem rozwoju i wdrażania BIM
Według stanu na 2021 rok, Wielka Brytania pozostaje niekwestionowanym liderem w zakresie wykorzystania i wdrażania BIM w projektach budowlanych. W 2007 roku opracowała i przyjęła standardy BIM, które zostały zatwierdzone na poziomie krajowym i stały się podstawą normy ISO 19650. Ponadto od 2016 roku wszystkie projekty finansowane przez państwo muszą wykorzystywać BIM co najmniej na poziomie 2. Doprowadziło to do ogromnego wzrostu świadomości i wykorzystania BIM w latach 2011–2020.
Natomiast w przypadku ustawodawstwa zobowiązującego do stosowania BIM, wśród krajów ujętych w rankingu zdecydowanym liderem jest Rosja. Żadne inne państwo nie przyjęło tak wielu ustaw dotyczących standaryzacji i obowiązkowego wdrożenia BIM w branży budowlanej.
Najniżej w rankingu pod względem wdrożenia BIM na poziomie państwowym znajduje się Chorwacja. W tym regionie BIM jest stosowany w odosobnionych, szczególnych przypadkach, a poziom jego zaawansowania określa się na 0. Wykorzystanie BIM w tym przypadku ogranicza się przede wszystkim do architektów i inżynierów.
Państwa, które aktywnie praktykują wdrażanie technologii BIM na poziomie 2 i wyższym:
- Wielka Brytania.
- Niemcy.
- Francja.
Państwa, które też przystąpiły do procesu cyfryzacji budownictwa:
- Austria.
- Rosja.
- Polska.
Rok 2020 i pandemia COVID-19 wymusiła zmiany w działaniu wielu przedsiębiorstw na całym świecie, zmuszając je do przyśpieszenia procesów cyfryzacji. Transformacja ta dotknęła także firmy z sektora budowlanego. Skuteczność dostępnych technologii i możliwość ich zastosowania w kontekście zdalnego zarządzania budową i koordynowania projektami stały się jeszcze bardziej widoczne, dzięki czemu w wielu krajach kwestia wdrożenia BIM na poziomie państwowym otrzymała długo oczekiwane zielone światło.
Warto zwrócić uwagę, że poziom zaawansowania BIM, nawet w rozwiniętych krajach europejskich, zazwyczaj nie przekracza poziomu 2, z wyjątkiem pojedynczych projektów. Wszędzie jest to wynikiem tych samych przeszkód:
- braku zunifikowanych standardów i norm, państwowych ram regulacyjnych dotyczących BIM lub niedostatecznej wiedzy na temat niezbędnych standardów;
- braku wsparcia rządowego dla podobnych technologii;
- braku specjalistów i profesjonalnych ośrodków szkoleniowych;
- braku wysokiego popytu na taką technologię wśród klientów, który spowodowany jest niedostateczną świadomością na temat korzyści z niej płynących;
- specyfika samej branży i jej konserwatywne podejście do wdrażania nowych technologii.
Jednak rzeczywiste przejście na poziom 3, nawet w bardziej rozwiniętych krajach, nie nastąpi w najbliższej przyszłości. Potrzeba więcej czasu, aby rozpowszechnić wiedzę w całej branży i zgromadzić odpowiednie doświadczenie. Można zakładać, że dzięki połączeniu edukacji i wsparcia rządowego, wszystkie badane kraje będą w stanie osiągnąć drugi poziom zaawansowania BIM i doświadczyć maksimum wszystkich korzyści płynących z tej technologii.
