Ceny materiałów budowlanych i robocizny w sierpniu 2021 roku wyskoczyły w górę i jak dotąd nic nie wskazuje na to, by w najbliższym czasie trend ten miał się odwrócić. Według opinii analityków najbardziej prawdopodobny scenariusz zakłada stabilizację na aktualnych wysokich poziomach.
Jaka jest prognoza cen materiałów budowlanych w 2022 roku? Jak zmieniał się ich koszt? Dlaczego materiały budowlane drożeją oraz jakie są tego konsekwencje dla branży nieruchomości? Jakich produktów dotyczy to zjawisko? I w jaki sposób rozwiązania cyfrowe w rodzaju PlanRadar pozwalają poczynić oszczędności na budowie?
Jak zmienia się koszt materiałów budowlanych w 2022 roku
Według cyklicznych analiz Polskich Składów Budowlanych (Grupa PSB Handel), śledzących ceny materiałów budowlanych oraz dla domu i ogrodu, ceny w lipcu 2022, w porównaniu z lipcem 2021 roku, wzrosły średnio o 29%. Wzrosty odnotowano we wszystkich 20 grupach towarowych: izolacje termiczne; ściany, kominy; sucha zabudowa; dachy, rynny; płyty OSB; izolacje wodochronne; otoczenie domu; ogród i hobby; instalacje, ogrzewanie; cement, wapno; wykończenia; płytki, łazienki, kuchnie; stolarka; motoryzacja; narzędzia; chemia budowlana; oświetlenie, elektryka; wyposażenie, AGD; farby, lakiery oraz dekoracje[i]. W poprzednich miesiącach 2022 roku wzrosty te wynosiły odpowiednio: 28% w styczniu, 27% w lutym, 30% w marcu, 34% w kwietniu, 32% w maju oraz 32% w czerwcu. Dwucyfrowy trend jest zatem stały – od roku drożeją materiały budowlane różnego rodzaju.
Jak łatwo się domyślić, wyższy koszt materiałów budowlanych pociąga za sobą rosnące ceny wznoszenia wszelkich obiektów. Według wstępnych danych GUS w marcu 2022 roku ceny produkcji budowlano-montażowej wzrosły o 10,4% (w porównaniu z marcem 2021), a w zestawieniu z lutym 2022 roku – o 1,4%. W stosunku do lutego 2022 w marcu bieżącego roku zanotowano wzrost cen wznoszenia budynków oraz obiektów inżynierii lądowej i wodnej – po 1,4%, a także specjalistycznych robót budowlanych – o 1,3%. W porównaniu z marcem 2021 roku – między innymi w związku z ceną materiałów budowlanych – podniesiono ceny wznoszenia budynków o 10,8%, budowy obiektów inżynierii lądowej i wodnej – o 10,6% oraz specjalistycznych robót budowlanych – o 9,6%².
Dlaczego materiały budowlane drożeją
Na bezprecedensowo wysoki koszt materiałów budowlanych mają wpływ różnorodne czynniki. Należą do nich chociażby rekordowo wysokie ceny energii, surowców i półproduktów, w szczególności stali oraz ropy. Nie bez znaczenia są również podwyżki opłat transportowych, inflacja i wzrost płacy minimalnej. Koszty transformacji klimatycznej i wysokie stopy procentowe także znacząco przyczyniają się do występowania opisywanego zjawiska. Do tego wszystkiego dochodzi wojna w Ukrainie, która spowodowała przerwanie łańcucha dostaw wielu surowców i materiałów, a także odpływ pracowników z Ukrainy. Prognoza cen materiałów budowlanych na 2022 rok nie rysuje się zatem optymistycznie.
Jakie są konsekwencje drożenia materiałów budowlanych dla przedsiębiorców
Według danych publikowanych w wydawnictwach SEKOCENBUD udział materiałów w całkowitych kosztach budowy obiektów kubaturowych waha się od 55 do 64%³. Oczywiste jest więc, że około trzydziestoprocentowy wzrost cen materiałów budowlanych stawia pod znakiem zapytania opłacalność inwestycji zaplanowanych przed podwyżkami.
Sytuacja finansowa poszczególnych firm zależy od ich rozmiaru, segmentu działalności, stanu realizacji zawartych kontraktów i momentu pozyskania przyszłych. Generalnie jednak silnie wzrasta liczba zgłaszanych roszczeń i koniecznych waloryzacji wynagrodzeń w umowach podpisanych w poprzednich latach. Coraz więcej wykonawców występuje z roszczeniami o dopłaty, by móc choć częściowo zrekompensować sobie koszty poniesione w związku z drożeniem materiałów budowlanych.
Przed sporymi wyzwaniami stoją duże przedsiębiorstwa wykonawcze, które realizują długoterminowe kontrakty infrastrukturalne w segmencie publicznym, oraz mniejsze firmy zobowiązane kontraktami samorządowymi. W przypadku obecnie zawieranych kontraktów stosowane są już przepisy nowej ustawy Prawo zamówień publicznych4, zgodnie z którymi w umowach o roboty budowlane zawieranych na więcej niż 12 miesięcy klauzule waloryzacyjne stanowią obowiązkowy element umowy – to forma zabezpieczenia przed znaczącym wzrostem cen materiałów budowlanych w 2022 roku i kolejnych latach.
Rosnąca cena materiałów budowlanych w połączeniu z malejącą siłą nabywczą Polaków i podwyżkami stóp procentowych powodują spowolnienie inwestycyjne. Segment publiczny pracuje na mniejszych obrotach, bo znajduje się w okresie przejściowym między kolejnymi budżetami UE i oczekuje na napływ środków z Krajowego Planu Odbudowy, a wiele projektów w segmencie prywatnym po prostu nie jest uruchamianych.
Jakich rodzajów wyrobów dotyczy wzrost cen materiałów budowlanych
W drugim kwartale 2022 roku wśród drożejących materiałów budowlanych najwyższe wzrosty cen zanotowały wyroby stalowe, między innymi:
- kształtowniki stalowe 60,7%;
- pręty stalowe żebrowane 12–14 mm 56%;
- bednarka stalowa ocynkowana 55,8%;
- styropian EPS 51,35%;
- bale dębowe obrzynane 22,20%.
Koszt materiałów budowlanych w lipcu tego roku wzrósł średnio o prawie 29% wobec lipca 2021 roku (dane Polskich Składów Budowlanych). Najbardziej podrożały: izolacje termiczne o 51%, ściany i kominy o 46%, cement, wapno o 39%, izolacje wodochronne o 37%, dachy i rynny o 37%, sucha zabudowa o 29%. Najmniej wzrosły ceny płyt OSB – o 0,02%.
Jaka jest prognoza cen materiałów budowlanych na 2022 rok? Polski Związek Pracodawców Budownictwa przewiduje, że drożenie surowców na rynkach światowych z powodu wojny w Ukrainie spowoduje dalszy wzrost kosztów materiałów budowlanych na polskim rynku. PZPB podaje, że efektem wyższych cen ropy naftowej, miedzi, aluminium i rudy żelaza będzie wzrost kosztów asfaltu, kabli i przewodów elektrycznych, wyrobów stalowych i konstrukcji aluminiowych. Dodatkowo drożejące surowce energetyczne znacznie zwiększą koszty produkcji materiałów, a także podwyższą koszty eksploatacji maszyn i sprzętu budowlanego.
W jaki sposób rozwiązania cyfrowe, takie jak PlanRadar, umożliwiają oszczędności na budowie
W obliczu konieczności racjonalizacji zasobów, oszczędności i lepszej kontroli procesu budowy w ostatnich latach dobitniej zarysowała się potrzeba wykorzystania narzędzi cyfrowych, które mogą optymalizować wydajność pracy i rentowność projektów budowlanych, tak by zrównoważyć pesymistyczne prognozy cen materiałów budowalnych na 2022 rok.
W jaki sposób funkcjonalności oprogramowania PlanRadar znacząco ułatwiają zarządzanie placem budowy?
- Platforma umożliwia skuteczną komunikację z wszystkimi interesariuszami – w czasie rzeczywistym, z poziomu urządzeń mobilnych. Dzięki temu ryzyko nieporozumień czy błędów zostaje wyeliminowane, a zagrożenie poniesienia związanych z tym strat finansowych – zminimalizowane.
- Monitorowanie postępów prac w aplikacji pozwala przewidzieć ewentualne opóźnienia i odpowiednio szybko zareagować, usuwając ich przyczyny. Lepsze planowanie z PlanRadar oznacza też, że właściwe zasoby są przydzielane w odpowiednim czasie, a budżet znajduje się pod stałą kontrolą.
- Rzetelne, zawsze aktualne dane zbierane dzięki oprogramowaniu na bieżąco z placu budowy pozwalają zaoszczędzić cenny czas – aż do 7 godzin tygodniowo. Statystyki na żywo, powiadomienia push oraz łatwa dostępność wszystkich informacji przechowywanych w chmurze umożliwiają szybkie podejmowanie decyzji i wdrażanie odpowiednich działań.
Jesteś ciekaw, jaka jest prognoza cen materiałów budowlanych na 2022 rok? Chcesz znaleźć więcej informacji na temat tego, dlaczego materiały budowlane drożeją? Odwiedź nasz blog dla branży nieruchomości. Możesz też sprawdzić, w jaki sposób PlanRadar wspiera zarządzanie projektami budowlanymi: wypróbuj darmową wersję oprogramowania lub skontaktuj się z nami, by poznać szczegóły wiązane z funkcjonalnościami aplikacji.
1https://www.grupapsb.com.pl/centrum-prasowe/trendy-cenowe/trend/zmiany-cen-materialow-budowlanych-oraz-do-domu-i-ogrodu-w-lipcu-i-za-7-miesiecy-2022-r.html, dostęp: 26.08.2022.
² https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/ceny-handel/wskazniki-cen/wskazniki-cen-produkcji-budowlano-montazowej-w-marcu-2022-roku,15,40.html, dostęp: 26.08.2022.
³ http://www.raportsekocenbud.pl/artykul/n/pokaz/news/dalsze-wzrosty-cen-materialow-budowlanych/, dostęp: 26.08.2022.
4Ustawa z dnia 11 września 2019 r. – Prawo zamówień publicznych, t.j. Dz.U. 2022 poz. 1710.
