Boom na budynki magazynowe trwa już od kilku lat. I – mimo problemów z dostępnością i wysoką ceną surowców oraz materiałów budowlanych – nic nie wskazuje na to, by w najbliższym czasie ten trend miał ulec znaczącemu wyhamowaniu. Branża magazynowa oraz produkcyjna w Polsce zatrudnia prawie 2,9 mln osób (raport SEGRO oraz Randstad Polska). Zaś według danych GUS udział sektora transportu i magazynowania w PKB naszego kraju to ponad 157 mld zł (około 6%). Te wartości jednoznacznie wskazują, że budowa magazynów stanowi bardzo istotny element gospodarki.
W jaki sposób można sklasyfikować rodzaje budynków usługowych do składowania towarów? Jakie strefy da się w nich wyróżnić? Co wziąć pod uwagę podczas wznoszenia obiektów logistycznych oraz jak PlanRadar wspiera tego typu projekty?
Rodzaje budynków magazynowych
Podział budynków usługowych związanych z magazynowaniem opiera się na zróżnicowanych kryteriach i może odbywać się w oparciu o: typ i konstrukcję obiektu, rodzaje produktów, pełnioną funkcję czy lokalizację lub stopień zmechanizowania. Trzy najczęściej przywoływane grupy to magazyny: otwarte, półotwarte i zamknięte. Typ obiektu to jednak nie jedyne kryterium, jakim można się posłużyć, kategoryzując obiekty logistyczne.
Biorąc pod uwagę wysokość konstrukcji budynku magazynowego da się wyróżnić magazyny:
- niskiego składowania – towary na wysokości do 4,2 m;
- średniego składowania – towary na wysokości od 4,2 do 7,2 m;
- wysokiego składowania – towary na wysokości od 7,2 do 25 m.
Jeśli chcielibyśmy wskazać rodzaje budynków usługowych typu magazyn w zależności od cech fizycznych przechowywanych towarów, byłyby to:
- składujące jednostki ładunkowe – np. na paletach;
- składujące towary sypkie – np. w silosach;
- składujące gazy i ciecze – np. w zbiornikach przemysłowych;
- magazyny specjalne – obiekty logistyczne do składowania materiałów niebezpiecznych lub wymagających specjalnych warunków.
Ze względu na pełnioną funkcję i miejsce w nowoczesnym łańcuchu dostaw budynki magazynowe można podzielić na:
- produkcyjne – w których odbywa się proces składowania pomiędzy etapami produkcji;
- dystrybucyjne – pełniące funkcję dostawczą lub wysyłkową;
- przeładunkowe – w których produkty przechowywane są krótkoterminowo;
- handlowe – zlokalizowane blisko punktów sprzedaży.
Mając na względzie stopień automatyzacji magazynu, wyodrębniamy obiekty logistyczne:
- niezmechanizowane – wykorzystujące siłę ludzkich mięśni;
- zmechanizowane – stosujące różnego rodzaju maszyny i urządzenia;
- zautomatyzowane – w których większość operacji realizuje się automatycznie.
6 stref w budynkach usługowych typu magazyn
Podstawową kwestią dla bezproblemowego i efektywnego funkcjonowania każdego budynku magazynowego jest przemyślane zagospodarowanie dostępnej przestrzeni. Aby to zapewnić, najczęściej wydziela się strefy przeznaczone do realizacji poszczególnych zadań. Taki podział ma przede wszystkim pomóc optymalnie wykorzystać powierzchnię magazynową oraz uniknąć chaosu w funkcjonowaniu obiektu i wypełnianiu obowiązków przez pracowników. Podnosi też komfort, bezpieczeństwo i wydajność pracy: zapewnia łatwe dotarcie do towarów, zmniejsza konieczność ich przeładowywania, upraszcza kontrolę stanów magazynowych, minimalizuje długość tras pracowników.
Jakie strefy powinny znaleźć się w każdym obiekcie logistycznym?
- Strefa rozładunkowo-załadunkowa
Służy w budynku usługowym do rozładowywania towarów od dostawców i ładowania tego, co ma być przetransportowane do klienta. Znajdują się tu różnego rodzaju przyrządy ułatwiające rozładunek – wózki widłowe czy platformy podnośnikowe. Z właściwym magazynem strefa ta może być połączona przez bramę wjazdową, rampę lub śluzę albo w ogóle znajdować się poza obiektem.
2. Strefa przyjęć budynku magazynowego
To przestrzeń, gdzie dokonuje się nie tylko przyjęcia towaru, lecz także kontroli zamówienia (ilościowej i jakościowej), sortowania ładunku, etykietowania, wyznaczania położenia w strefie składowania oraz pozbycia się zbiorczych opakowań i podziału na mniejsze jednostki. Zwykle tę strefę obiektu logistycznego oddziela się od innych, choć bywa też łączona ze strefą wysyłki.
3. Strefa składowania
Dopiero w tym miejscu przechowywany jest towar. Wielkość i konstrukcja tej strefy budynku magazynowego zależy od tego, jakie produkty i w jaki sposób w niej składujemy, jak często rotują, jakie stosujemy rozwiązania technologiczne itd. Tu również wykorzystuje się środki transportu wewnętrznego w rodzaju urządzeń dźwignicowych czy suwnic.
4. Strefa kompletacji budynku usługowego
Strefa ta nie występuje w każdym obiekcie logistycznym – najczęściej pojawia się w przypadku budynków magazynowych obsługujących klientów detalicznych lub małych dystrybutorów, bo tylko wówczas zamówienia są zróżnicowane i złożone z rozmaitych artykułów. Magazyny gromadzące duże ilości tego samego towaru lub wydające ładunki w stałym układzie nie potrzebują takiej przestrzeni.
5. Strefa wydań
Tu pracownicy pakują i oznaczają etykietami zamówienia, by przekazać je do wysłania w strefie załadunkowej.
6. Strefy usługowe
Toalety, szatnie, biura, punkty obsługi klienta – choć nie są bezpośrednio związane z podstawową funkcją budynku magazynowego, stanowią niezbędne elementy obiektu.
Toalety, szatnie, biura, punkty obsługi klienta – choć nie są bezpośrednio związane z podstawową funkcją budynku magazynowego, stanowią niezbędne elementy obiektu.
Wytyczne budowy obiektów logistycznych
Projekty magazynów mogą się różnić w zależności od lokalizacji, wielkości i wymagań przestrzennych oraz połączeń z infrastrukturą transportową. Warto jednak uwzględnić garść wspólnych wytycznych, które mogą wspierać projektowanie i wznoszenie budynków magazynowych:
- Projekt budynku usługowego typu magazyn powinien być dopasowany do przyszłych potrzeb, tj. skali i rodzaju działalności oraz pracowników przebywających w budynku.
- Należy uwzględnić wpływ technologii na kształt projektu, np. coraz powszechniejsze zastosowanie robotów.
- Trzeba zadbać o bezpieczne warunki pracy – wentylację, dystans społeczny i dezynfekcję stanowisk, by ograniczać rozprzestrzenianie się epidemii w rodzaju COVID-19.
- Rodzaj pojazdów, jakie będą poruszać się zarówno wewnątrz, jak i na zewnątrz budynku magazynowego, również ma znaczenie dla projektu i definiuje chociażby wysokość oraz szerokość pasów ruchu.
- Przemyślany projekt, który rozdzieli odbiór i wysyłkę, zapewni płynność pracy i pomoże uniknąć zatorów.
- Projekt budynku usługowego powinien uwzględniać ryzyko pożarów, powodzi czy burz – mieć plany bezpiecznej ewakuacji, wewnętrzne pasy przeciwpożarowe itp.
- Dobrze, jeśli projekt pozwala na pewną elastyczność kształtowania przestrzeni i dopasowywanie jej do zmieniających się potrzeb, np. modyfikację szerokości alejek.
- Uwzględnienie na etapie projektowania budynku magazynowego wydajnego systemu ogrzewania i chłodzenia może znacząco podnieść efektywność pracy zatrudnionych tam osób.
- Istotną sprawą jest też oddzielenie ciągów komunikacyjnych pieszych od pojazdów oraz maszyn, co zmniejszy ryzyko wypadków przy pracy.
- Nie należy również bagatelizować kwestii dobrego, energooszczędnego oświetlenia, które zwiększa produktywność, podnosi poziom bezpieczeństwa i obniża rachunki za prąd.
Budowa obiektów logistycznych z PlanRadar
Nowoczesne rozwiązania IT wspierają projektowanie i wznoszenie budynków usługowych, zapewniając zespołom z branży nieruchomości niezbędne narzędzia do wydajnej realizacji wszystkich związanych z tym procesów. Dzięki efektywnemu zarządzaniu zadaniami kierownik budowy może tworzyć zadania i przydzielać je podwykonawcom za pomocą aplikacji, a następnie na bieżąco weryfikować status realizacji prac.
Program ułatwia również przeprowadzanie wszelkich inspekcji i audytów obiektu. Możliwość porównania postępu projektu z modelem BIM budynku magazynowego, zidentyfikowanie ewentualnych problemów i oznaczenie ich bezpośrednio na zdigitalizowanych planach oszczędzają czas, jaki trzeba by przeznaczyć na ślęczenie w biurze.
Znaczącą korzyść stanowi też wykorzystanie PlanRadar do zarządzania dokumentacją i opracowywania cyfrowych raportów projektu dotyczącego budynków usługowych. Dzięki platformie dowolne listy kontrolne czy dziennik budowy da się z uzupełniać bezpośrednio z placu budowy – wystarczy smartfon lub tablet. Można też błyskawicznie generować raporty i opatrywać dokumenty cyfrowymi podpisami użytkowników. Interesują cię zagadnienia związane z projektowaniem i wznoszeniem budynków magazynowych? Chcesz sprawdzić, w jaki sposób PlanRadar może wspomóc budowę obiektów logistycznych? Przetestuj naszą aplikację za darmo lub napisz do nas, by dowiedzieć się więcej na temat funkcjonalności oferowanego przez nas oprogramowania.
