Współczesne budownictwo ma ogromne ambicje: pragnie być zarówno komfortowe, jak i ekonomiczne oraz przyjazne dla środowiska. Tymczasem wiele udogodnień, do których przywykliśmy, w tym ogrzewanie, wentylacja i klimatyzacja, zużywa ogromne ilości energii, generuje olbrzymie koszty i negatywnie wpływa na naturę. Rozwiązaniem tego problemu okazuje się HVAC.
Czym jest instalacja HVAC i jakie funkcje pełni? Jakie korzyści płyną z zastosowania innowacyjnych instalacji sanitarnych? Dlaczego HVAC to lepsze rozwiązanie niż samodzielnie funkcjonujące ogrzewanie, wentylacja i klimatyzacja?
Instalacja HVAC – definicja
HVAC to akronim, czyli skrótowiec utworzony z pierwszych liter angielskich słów heating (ogrzewanie), ventilation (wentylacja) i air conditioning (klimatyzacja). Stanowi odpowiednik polskiego skrótu COWiG, który oznacza ciepłownictwo, ogrzewnictwo, wentylację i gazownictwo. Najogólniej rzecz ujmując, jest to branża inżynierii sanitarnej zajmująca się obszarami wymienionymi jako składowe jej nazwy. Poza tym najczęstszym i najbardziej oczywistym wyjaśnieniem termin ten używany jest również w odniesieniu do zawodu inżyniera HVAC (mechanical engineer) oraz rodzaju instalacji sanitarnych. HVAC bywa często łączony z innymi pokrewnymi dyscyplinami, np. chłodzeniem (HVACR, HVAC & R, HVAC-R) lub izolacją (HVACI).
HVACR
Z czym wiąże się dopisanie do skrótu HVAC litery R? Odnosi się ona do początku angielskiego słowa refrigeration, czyli chłodzenie, i oznacza dodatkowe funkcjonalności związane z koniecznością utrzymywania w danym budynku niskich temperatur. Umożliwiają to nowoczesne technologie w budownictwie – zaawansowane układy chłodnicze stosowane głównie w nowoczesnych obiektach przemysłowych, np. chłodniach, magazynach czy zakładach produkujących żywność. Do instalacji HVAC dołączają wówczas urządzenia, które pozwalają zredukować energię cieplną i wspierają wentylację w procesie cyrkulacji.
HVACI
Co w takim razie zmienia dołączenie do skrótu HVAC litery I? Rozpoczyna ona angielski wyraz insulation, oznaczający po polsku izolację. Wiąże się z wykonaniem odpowiedniej, posiadającej zdefiniowane parametry izolacji budynku i ma na celu ograniczenie strat ciepła zimą oraz ochronę przed nadmiernym nagrzewaniem się latem. Uwzględniona już na etapie projektowania, poprawnie zaplanowana i wykonana izolacja chroni przed czynnikami zewnętrznymi, a także przynosi wymierne korzyści finansowe, zmniejszając koszty ogrzewania i klimatyzacji konkretnego obiektu.
Jaką rolę odgrywa HVAC
Instalacje HVAC montowane są zarówno w budynkach mieszkalnych czy kompleksach biurowych, jak i w obiektach użyteczności publicznej lub przemysłowych. Przypomnijmy, że HVAC odpowiada między innymi za utrzymanie należytej temperatury. Warto podkreślić, że chodzi tu zarówno o ogrzewanie, jak i chłodzenie – w zależności od warunków środowiskowych i potrzeb użytkowników. Zintegrowane instalacje sanitarne mają również za zadanie dostarczać świeże powietrze poprzez jego recyrkulację, a nawet oczyszczanie z pyłów, kurzu, bakterii czy alergenów. Wszystko po to, by osoby przebywające w pomieszczeniach czuły się komfortowo, były zdrowe i mogły pracować wydajnie. Do funkcjonalności systemów HVAC zalicza się też regulowanie wilgotności wewnątrz budynków uniemożliwiające rozwój grzybów i pleśni. Jest to istotne ze względu na utrzymanie dobrego stanu technicznego konstrukcji, specyficzne wymagania obiektów typu muzea, archiwa czy laboratoria, a także samopoczucie przebywających w nich ludzi.
Czym HVAC różni się od tradycyjnego ogrzewania, wentylacji i klimatyzacji
Urządzenia, które tak wiele nam oferują: ogrzewanie, wentylację, klimatyzację, generują też niestety pewne koszty, gdyż zużywają olbrzymie ilości energii w budynkach i są odpowiedzialne za emisję dwutlenku węgla. Jak znaleźć oszczędności, nie rezygnując ze standardów, do których zdążyliśmy się już przyzwyczaić? Samodzielne instalacje grzewcze (piece, kotły, wymienniki energii), klimatyzacyjne (split, multisplit) czy wentylacyjne (wentylacja mechaniczna) to zwykle najbardziej energochłonne elementy wyposażenia budynków, dlatego korzystna jest ich integracja. Systemy HVAC wykonują te same zadania, jakie dotychczas realizowały niezależne instalacje sanitarne, ale są ze sobą połączone, funkcjonują równocześnie i wzajemnie na siebie oddziałują. Zapewnia to szczególnie wysoką efektywność, bo raz wyprodukowana energia może być wykorzystana ponownie gdzieś indziej. Niższe zużycie energii i mniejsze koszty eksploatacji to nie tylko natychmiastowy zysk dla użytkowników, lecz także długofalowe korzyści dla środowiska. Dlatego tak ważne jest, by wszystkie elementy HVAC były odpowiednio zaprojektowane i optymalnie dobrane.
Profity z zastosowania systemów HVAC
Wykorzystanie w branży budowlanej zintegrowanych instalacji HVAC daje nam dużo szersze możliwości gospodarowania ciepłem, niż jest to możliwe w przypadku budynków pozbawionych tego rodzaju rozwiązania. Co możemy uzyskać? Przede wszystkim zmniejszeniu ulegną koszty inwestycyjne, gdyż nie będzie trzeba montować niektórych przyłączy, np. gazowych. Obniżą się też koszty eksploatacji obiektu w porównaniu z ogrzewaniem, wentylacją i klimatyzacją pracującymi niezależnie od siebie.
Za sprawą optymalizacji temperatury oraz zapewnienia dopływu świeżego i oczyszczonego powietrza do pomieszczeń poprawi się komfort termiczny i oddechowy użytkowników, a to z kolei zapewni im dobre samopoczucie i zdrowie. Dzięki HVAC możliwe jest też strefowe regulowanie temperatury (np. ogrzewanie wyłącznie pomieszczeń, w których znajdują się ludzie) lub wykorzystywanie ciepłego powietrza z jednej części obiektu do ogrzania innych (np. garaży podziemnych czy piwnic).
Instalacja HVAC chroni też budynek przed różnego typu negatywnymi zjawiskami, takimi jak gromadzenie się wilgoci, jej kondensacja i zamarzanie, które w dłuższej perspektywie mogą skutkować pogorszeniem stanu konstrukcji obiektu. W dodatku brak konieczności otwierania okien gwarantuje wysoki stopień izolacji akustycznej.
Organizacje HVAC
Największą i najprężniej działającą organizacją HVAC jest Amerykańskie Stowarzyszenie Inżynierów Ogrzewnictwa, Chłodnictwa i Klimatyzacji, ASHRAE (American Society of Heating, Refrigerating and Air-Conditioning Engineers). Istnieje ono od 1894 roku i skupia ekspertów z całego świata, w tym z Polski. Stowarzyszenie prowadzi prace badawcze, opracowuje normy i wytyczne, wydaje publikacje, prowadzi szkolenia, spotkania i prezentacje.
W naszym kraju istnieje Polskie Zrzeszenie Inżynierów i Techników Sanitarnych (PZITS) – organizacja pozarządowa o charakterze proekologicznym, która skupia wszystkich inżynierów sanitarnych. Jej misją jest praca na rzecz społeczeństwa poprzez rozwój inżynierii sanitarnej i inżynierii środowiska służących ochronie zdrowia i środowiska przyrodniczego.
Jak oprogramowanie wspiera HVAC
Innowacyjne technologie, takie jak instalacja HVAC, wymagają… innych nowatorskich rozwiązań, takich jak oprogramowanie dla budownictwa PlanRadar. Zarówno na etapie projektowania zintegrowanych systemów ogrzewania, wentylacji i klimatyzacji, jak i ich wykonania czy eksploatacji PlanRadar może pomóc w zarządzaniu planami i cyfrową dokumentacją projektową, efektywnym koordynowaniu prac, monitorowaniu usterek i skutecznej komunikacji między wszystkimi interesariuszami. Korzystanie ze wspólnej platformy do utrzymania jakości projektu po jego realizacji to również ułatwione planowanie przeglądów i prac konserwacyjnych instalacji sanitarnych. Korzyści są bardzo wymierne, czego dowodzi studium przypadku firmy Avensis Ingenieros, wykorzystującej PlanRadar przy konserwacji systemu wentylacji w metrze w Barcelonie.
Chcesz dowiedzieć się więcej na temat wykorzystania oprogramowania dla branży budowlanej i nieruchomości w zakresie HVAC? Wypróbuj PlanRadar za darmo przez 30 dni i sprawdź, co łączy nowoczesne technologie i instalacje sanitarne. Napisz do nas w przypadku jakichkolwiek wątpliwości na temat platformy lub przejrzyj pozostałe artykuły na blogu, jeśli interesujesz się nie tylko ogrzewaniem, wentylacją i klimatyzacją, lecz także różnymi innymi zagadnieniami dotyczącymi branży budowlanej i nieruchomości.
