Zarówno w Polsce, jak i na świecie budownictwo przemysłowe przeżywa rozkwit związany między innymi z dynamicznym rozwojem sektora e-commerce. Według danych GUS w naszym kraju w 2022 roku przekazano do eksploatacji 22,7 tys. nowych budynków niemieszkalnych oraz rozbudowano 2,3 tys., a łączna powierzchnia użytkowa nowych i rozbudowanych budynków niemieszkalnych wyniosła 15,9 mln m2, czyli 12,6% więcej niż w 2021 roku. W strukturze oddanej powierzchni przeważały budynki przemysłowe (966 nowych obiektów) i magazynowe (2,4 tys. nowych obiektów) – stanowiąc 55,5% powierzchni.
Czym dokładnie jest budownictwo przemysłowe? Jakie jest przeznaczenie tego typu obiektów i wyróżniki stosowanych konstrukcji i technologii? Co jest ważne w przypadku budowy hal produkcyjnych? Jakie trendy można zaobserwować w nowoczesnym budownictwie inżynieryjnym?
Budownictwo przemysłowe – definicja
Jak sama nazwa wskazuje ten dział budownictwa i architektury zajmuje się projektowaniem oraz wznoszeniem nieruchomości, jakie powstają na potrzeby różnych gałęzi przemysłu, na przykład budową hal produkcyjnych czy magazynowych. Charakterystyka tego rodzaju obiektów – ich wielkość, konstrukcja, technologia budowy – zdeterminowana jest przez przeznaczenie, gdyż nowoczesne budownictwo inżynieryjne może pełnić bardzo rozmaite funkcje. Bez względu jednak na oczywiste różnice są to zazwyczaj bardzo duże budynki, często niepodzielone wewnątrz i wymagające uwzględnienia ich specyfiki na etapach projektowania oraz wznoszenia. Warto tu podkreślić, że przedsiębiorstwa z sektora budownictwa przemysłowego mogą również zajmować się przebudową funkcjonujących już obiektów oraz pracami modernizacyjnymi, na przykład ociepleniem.
Nowoczesne budownictwo inżynieryjne – przeznaczenie
Oczywiście budownictwo przemysłowe może mieć różny charakter. Wznoszone obiekty da się wykorzystywać chociażby do prowadzenia działalności produkcyjnej, handlowej, logistycznej, usługowej, energetycznej albo rolniczej. Najczęściej buduje się hale produkcyjne, magazynowe (w tym wysokiego składowania), produkcyjno-magazynowe, logistyczne, chłodu i mroźni, sportowo‑widowiskowe, budynki infrastruktury elektrowni, budowle energetyczne, garaże wielkopowierzchniowe, galerie handlowo-usługowe, obiekty rolnicze, a także biura i zaplecza socjalne. Według Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych (PKOB) budownictwo przemysłowe jest przeznaczone na produkcję, np. fabryki, wytwórnie filmowe, warsztaty, rzeźnie, browary, montownie itp. W skład klasy zbiorniki, silosy i budynki magazynowe wchodzą zaś: zbiorniki na ciecze, zbiorniki na gazy, silosy na zboże, cement i inne towary sypkie, chłodnie i budynki składowe specjalizowane oraz powierzchnie magazynowe. Ze uwagi na rozmaite przeznaczenie budynków przy ich projektowaniu i budowaniu powinno się uwzględniać przede wszystkim maksymalnie efektywne dostosowanie wnętrza obiektu do procesów, które będą w nim przebiegać.
Specyfika projektowania i budowy hal przemysłowych
Optymalne wykorzystanie przestrzeni użytkowej w budownictwie przemysłowym to jednak nie wszystko. Przy projektowaniu obiektów nowoczesnego budownictwa inżynieryjnego trzeba też pamiętać o konieczności indywidualnego dopasowania struktury budynku i zastosowaniu materiałów odpowiednich do rodzaju działalności, która będzie w nich prowadzona – zwłaszcza wtedy, gdy budowana hala produkcyjna ma spełniać rygorystyczne normy przeciwpożarowe.
Rodzaj i specyfika procesów produkcyjnych czy logistycznych mają również znaczenie ze względu na konieczność uwzględnienia montowanych wewnątrz maszyn, które mogą stanowić obciążenie dla konstrukcji nośnej w budownictwie przemysłowym. Dlatego już na etapie opracowywania projektu należy uwzględnić obecność urządzeń takich jak żurawie, dźwigi, wyciągi lub suwnice.
W trosce o bezpieczeństwo i komfort osób pracujących w danym obiekcie nowoczesnego budownictwa inżynieryjnego należy też wydzielić ścieżki komunikacyjne, strefy socjalne i biurowe oraz zapewnić dostęp do światła, wentylację, a także odpowiednie wyciszenie stanowisk czy pomieszczeń. Sporym ułatwieniem przy projektowaniu i budowie hal przemysłowych, a także w trakcie ich użytkowania może być korzystanie z dedykowanego oprogramowania w rodzaju aplikacji PlanRadar.
Przeczytaj również: Jak oprogramowanie może wspomóc budownictwo infrastrukturalne.
Przygotowania do budowy hal produkcyjnych
Budownictwo przemysłowe to wieloetapowe i długotrwałe przedsięwzięcie. Aby proces wznoszenia budynku przebiegał bez większych problemów, a oddana do użytku hala była bezpieczna, należy przygotować wymagane projekty i uzyskać pozwolenia. Przed przystąpieniem do budowy hali przemysłowej warto też zastanowić się nad potrzebami dotyczącymi lokalizacji obiektu, metrażem i wymiarami konstrukcji, ociepleniem, liczbą okien, drzwi, bram itp. W przypadku nowoczesnego budownictwa inżynieryjnego należy zapoznać się też z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, aby sprawdzić, czy wznoszenie budynków produkcyjnych na wybranym obszarze będzie w ogóle możliwe.
Kolejny krok to weryfikacja dostępu do mediów (wody, gazu, prądu, kanalizacji, sieci telekomunikacyjnej), a także dróg publicznych. Dodatkowo w przypadku budownictwa przemysłowego warto przeprowadzić dokładne badania geotechniczne, które określą przydatność terenu do lokalizacji danej inwestycji. Jest to istotne, ponieważ obiekty produkcyjne o rozległej powierzchni i nietypowych kształtach mogą generować obciążenie statyczne i dynamiczne.
Przygotowanie do realizacji obiektu nowoczesnego budownictwa inżynieryjnego – magazynowego lub produkcyjnego – składa się z kilku etapów:
- opracowania projektu architektoniczno-budowlanego;
- uzyskania decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu;
- przygotowania projektu budowlanego;
- złożenia wniosku o wydanie pozwolenia na budowę obiektów przemysłowych.
Konstrukcja i technologia budowy hal przemysłowych
Dla technologii budowy hal produkcyjnych charakterystyczne jest wykorzystanie szkieletowych ustrojów konstrukcyjnych. Podstawowy element nośny stanowią dźwigary dachowe oparte na słupach, które osadzane są w fundamentach zwanych stopami fundamentowymi. W zależności od materiału, z jakiego wykonywane są te elementy, hale zaliczane do budownictwa przemysłowego dzielimy na:
- stalowe – o lekkiej, smukłej budowie oraz znacznej rozpiętości konstrukcji, ale małej odporności na działania wysokiej temperatury;
- żelbetowe – wykonane z elementów wyprodukowanych w zakładach prefabrykacji, o wymiarach dostosowanych indywidualnie do konkretnego projektu; bardziej masywne, ale pozwalające wznosić obiekty nowoczesnego budownictwa inżynieryjnego uniwersalne i funkcjonalne;
- hybrydowe – wykorzystujące zalety konstrukcji stalowej i żelbetowej (z żelbetowymi słupami i stalową konstrukcją dachu).
Trendy w budownictwie przemysłowym
Zauważalnym kierunkiem rozwoju budownictwa przemysłowego jest trend ekologiczny oznaczający szczególną troskę o ochronę zasobów naturalnych. Stosowanie energooszczędnych technologii oraz wykorzystanie w budowie certyfikowanych materiałów stopniowo staje się standardem, o który zabiega coraz więcej najemców oraz właścicieli obiektów produkcyjnych.
Na uwagę zasługuje również podejście do projektowania towarzyszących budowanym halom produkcyjnym czy magazynowym powierzchni biurowych. W ostatnich latach przeszły one spektakularną metamorfozę – od przestrzeni wydzielonej z hali i prowizorycznie zaaranżowanej do biur reprezentacyjnych, funkcjonalnych i komfortowych. Pomieszczenia te są przestronne, z dużymi przeszkleniami, wyposażone w klimatyzację i inteligentne systemy zarządzania budynkami oraz wykończone wysokiej jakości materiałami.
Interesują cię zagadnienia związane z budownictwem przemysłowym lub budową hal produkcyjnych i inne ważne tematy dotyczące branży? Dowiedz się więcej, śledząc nowe wpisy na blogu PlanRadar. Jesteś ciekawy, w jaki sposób oprogramowanie dla budownictwa, nieruchomości i zarządzania obiektami praktycznie wspiera nowoczesne budownictwo inżynieryjne? Wypróbuj aplikację za darmo przez 30 dni lub napisz do nas w przypadku dowolnych pytań czy wątpliwości.
