Jak rozumieć ideę BIM i jak przebiega jej rozwój w Polsce?
W jednym z poprzednich artykułów wyjaśnialiśmy już bliżej, co to jest BIM. Zatem przypomnijmy tylko, że BIM, czyli Building Information Modelling, to w dosłownym tłumaczeniu technologia modelowania informacji o budowli. Proces ten w praktyce ma się zaczynać już na etapie powstawania koncepcji i projektu, by usprawnić cały przebieg budowy, a dalej eksploatacji nieruchomości i jej ewentualnej rozbiórki. Idea BIM rozszerza się wraz z zaawansowaniem naszych komputerowych technik. BIM ma stanowić gwarancję, że wszyscy pracują na tym samym modelu obiektu, korzystając z danych potrzebnych z punktu widzenia danego etapu procesu inwestycyjnego. Trzeba przy tym wyraźnie zaznaczyć, że BIM to idea, a nie gotowe narzędzia – te cały czas powstają i ewoluują wraz z rozwojem technologii BIM i wymaganiami ze strony jej użytkowników.
Rozwój idei BIM w Polsce odbywa się obecnie na dwóch płaszczyznach. Przede wszystkim to naturalny rozwój wykorzystania narzędzi do projektowania i aplikacji do przeglądania projektów, które znajdują coraz szersze zastosowanie w sektorze prywatnym. Z drugiej strony trwają obecnie prace rządowe nad planowanym wdrożeniem metodyki BIM w zamówieniach publicznych.
Naturalny rozwój idei BIM w Polsce
Mówiąc o rozwoju naturalnym, mamy na myśli postęp. BIM cieszy się coraz powszechniejszym zainteresowaniem wśród firm działających w polskiej branży budowlanej. Opracowują one własne standardy i narzędzia, które pozwalają wdrażać BIM i czerpać z niego korzyści. Przykładem oprogramowania, które umożliwia pracę zgodnie z zasadami technologii BIM, jest PlanRadar. To aplikacja wyposażona w przeglądarkę trójwymiarowych modeli BIM, które są czymś więcej niż wizualizacjami obiektów, jak te stworzone w programach rodzaju AutoCAD.
Modele BIM gromadzą ogromną ilość informacji, które są istotne na każdym stopniu realizacji inwestycji. Docelowo można je dokładnie przeglądać, rozplanowywać kolejne etapy pracy, by następnie sprawnie koordynować zadania. Rozwój idei BIM w Polsce w tym kontekście zmierza do tego, by zmaksymalizować efektywność realizacji inwestycji i zmniejszyć generowane przez nią koszty. Rozwój ten dotyczy budownictwa ogólnie jako dziedziny działalności, której głównym zadaniem jest wznoszenie nowych obiektów budowlanych.
Wdrażanie BIM w zamówieniach publicznych, czyli wsparcie Ministerstwa Rozwoju przy opracowaniu zintegrowanej strategii BIM w Polsce
W lipcu 2020 roku powstała Mapa drogowa dla wdrożenia metodyki BIM w zamówieniach publicznych. Ma ona stanowić wsparcie Ministerstwa Rozwoju przy opracowaniu zintegrowanej strategii BIM dla procesu budowlanego w zamówieniach publicznych w Polsce. Jak dowiadujemy się z jej pierwszych akapitów, inicjatywa wprowadzania metodyki BIM w budownictwie jest podyktowana troską o poziom efektywności produkcji budowlanej. Generalnym celem implementacji Mapy Drogowej jest uzyskanie do roku 2025 poziomu zbliżonego do aktualnie wymaganego brytyjskiego poziomu wdrożenia BIM, ale wzbogaconego o wiele dodatkowych elementów.
Teoretycznie wdrożenie zintegrowanej strategii BIM dla procesu budowlanego w zamówieniach publicznych to dobra idea. Trzeba przy tym zaznaczyć, jakie jest założenie: opracowujemy jednolitą strategię, która będzie się wpasowywała w przeróżne inwestycje. Rozwój idei BIM powinien zmierzać do ograniczania zbędnych czynności do minimum. W praktyce jednak okazuje się, że w przypadku zamówień publicznych jest to wdrażanie dodatkowych procedur. W konsekwencji może się to wiązać z ryzykiem uzyskania odwrotnych rezultatów niż zakładane.
Jak możliwy jest spadek efektywności budownictwa wraz z postępem?
Zaskakiwać może fakt, który możemy odnaleźć w omawianej Mapie drogowej. Otóż przytacza ona opinię amerykańskiego badacza Charlesa Eastmana. Opierając się na bazie danych statystycznych Urzędu Zatrudnienia w U.S.A. z 2003 roku, zauważył niepokojący fakt spadku efektywności budownictwa od czasów wprowadzenia technik komputerowych do przemysłu w latach 60.
W pierwszej chwili może się wydawać, że spadek efektywności produkcji budowlanej wraz z postępem technik komputerowych jest niemożliwy. Tworzymy przecież coraz dokładniejsze projekty, dysponujemy coraz bardziej zaawansowanym sprzętem itd. Przypomnijmy sobie jednak definicję efektywności: to rezultat podjętych działań, opisany relacją uzyskanych efektów do poniesionych nakładów. Kiedyś do budowy domu na własnej posesji potrzebowaliśmy pomysłu, materiałów, prostych narzędzi i siły rąk. Dziś potrzebujemy dokładnego projektu, dopełnienia mnóstwa formalności, pozwolenia na budowę; materiały budowlane muszą spełniać przeróżne normy, a jeśli siłę rąk chcemy zastąpić maszyną, trzeba ją wynająć, dotransportować i zatrudnić operatora. Przepisy i ich pochodne się nawarstwiają. A jeszcze więcej formalności i innych zawiłości jest w przypadku realizacji zamówień publicznych.
Oprogramowanie i technologia BIM stanowiące cyfrową platformę, przez którą można przygotować projekt i dalej nim zarządzać, monitorować i zbierać informacje, to na pewno dobry kierunek przy unowocześnianiu procesu realizacji zamówień publicznych. A czy zwiększenie liczby wytycznych itp. pomoże w przypadku każdego rodzaju inwestycji? Czas pokaże.
BIM w inwestycjach to korzyści dla wszystkich uczestników
Pomimo wspomnianych wątpliwości wykorzystanie technologii BIM, bez względu na rodzaj inwestycji, z pewnością przyniesie korzyści dla poszczególnych jej uczestników. Przede wszystkim przy pomocy specjalnie zaprojektowanego oprogramowaniu powstaje cyfrowy bliźniak budowanego obiektu. Dzięki niemu architekci wykorzystują technologię BIM do szczegółowego projektowania, które pozwala wykryć każdą potencjalną kolizję już na tym etapie. Dla inwestora to większa kontrola nad przebiegiem postępów prac i zmniejszenie ryzyka występowania przestojów oraz opóźnień na budowie.
Dla generalnego wykonawcy to przede wszystkim o wiele efektywniejsze prowadzenie prac. Czas potrzebny na opracowanie modelu BIM zwraca się na późniejszych etapach inwestycji. Wykonawca dysponuje wówczas pełnym zestawem informacji na temat każdego elementu projektu, przez co może wydajniej planować prace, przypisywać poszczególne zadania i weryfikować ich efekty. Oprogramowanie BIM pełni także funkcję nowoczesnego dziennika budowy, do którego mogą mieć dostęp wszyscy upoważnieni uczestnicy inwestycji. Finalnie dla zarządcy nieruchomości największą zaletą jest posiadanie kompletnej i aktualnej bazy danych na temat obiektu.
Wdrożenie BIM w zamówieniach publicznych w Polsce: duże nadzieje, wiele niewiadomych
Zakładając, że przy wdrażaniu BIM w Polsce w zamówieniach publicznych nie będzie nam brakować podejścia win-win, już samo implementowanie odpowiednich rozwiązań informatycznych może przynieść wyraźne efekty. Jeśli uzupełnieniem tego będzie zachęcanie jednostek administracyjnych i organizacyjnych do BIM w zamówieniach publicznych, polegające na rozjaśnianiu koncepcji tworzenia cyfrowych bliźniaków budowanych obiektów, efekty mogą być jeszcze lepsze. Można się przy tym zastanowić, czy wprowadzane odgórnie wytyczne nie stworzą ryzyka ograniczenia efektywności wykorzystania technologii BIM. Z pewnością kolejne lata pozwolą poznać odpowiedź na to pytanie.
Jeśli chcesz zwiększyć efektywność pracy na inwestycjach budowlanych, kliknij przycisk poniżej i wypróbuj za darmo aplikację PlanRadar, która umożliwia również pracę na modelach BIM. Jeśli masz jakiekolwiek pytania dotyczące PlanRadar, skontaktuj się z nami, z chęcią na nie odpowiemy.
