Ogólne przepisy bhp na budowie
Z uwagi na ważkość tematu prawodawca przewidział wiele regulacji prawnych normujących kwestie bezpieczeństwa i higieny pracy w sposób ogólny, a także bardzo szczegółowy. Do podstawowych dokumentów ramowo definiujących związane z tym zagadnienia zaliczamy Kodeks pracy2 oraz Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 roku3. Bardziej szczegółowe zapisy, dotyczące bhp na budowie, zawierają: Prawo budowlane4 i Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 6 lutego 2003 roku5. Dodatkowo można by wymienić wiele ustaw i rozporządzeń drobiazgowo regulujących konkretne zagadnienia związane np. z badaniami lekarskimi pracowników, szkoleniami, planem bezpieczeństwa i ochrony zdrowia itp.
Bhp a obowiązki pracujących w budownictwie
Specyfika przemysłu budowlanego czyni go szczególnie podatnym na ryzyko zawodowe. Dlatego prowadzenie prac budowlanych w taki sposób, by nie stwarzały zagrożenia dla życia ani zdrowia pracowników, jest obowiązkiem wszystkich uczestników procesu inwestycyjnego. Zarówno inwestor, kierownik budowy, projektant czy inspektor nadzoru inwestorskiego, jak i zatrudnieni pracownicy powinni znać i stosować zasady bhp.
Inspektor bhp
Urzędnikiem stojącym na straży bezpieczeństwa i higieny pracy jest inspektor bhp. Zgodnie z § 4 pkt 2 Rozporządzenia Rady Ministrów dnia 2 września 1997 roku6 funkcję tę może pełnić osoba posiadająca wyższe wykształcenie i co najmniej dwuletni staż zawodowy, zawód technika bezpieczeństwa i higieny pracy lub średnie wykształcenie i co najmniej czteroletni staż zawodowy.
W zakres obowiązków pracownika Państwowej Inspekcji Pracy (PIP) wchodzi m.in. kontrolowanie warunków pracy i przestrzegania zasad bhp, informowanie pracodawcy o ewentualnych zagrożeniach, organizowanie szkoleń z zakresu przepisów bhp, udział w ustalaniu okoliczności i przyczyn wypadków, prowadzenie i przechowywanie ewidencji wypadków przy pracy, opiniowanie instrukcji dotyczących bhp, udział w opracowywaniu wewnętrznych zarządzeń, regulaminów i instrukcji związanych z bezpieczeństwem i higieną pracy.
Zasady bhp na budowie
Organizacja placu budowy
Przed przystąpieniem do realizacji robót należy zadbać o ogrodzenie terenu oraz wyznaczyć, oznakować i oświetlić strefy niebezpieczne. Doprowadzenie energii elektrycznej na teren budowy powinno być zaprojektowane i wykonane przez osoby posiadające odpowiednie uprawnienia oraz zapewniać ochronę pracowników przed porażeniem prądem. Spełnienia określonych norm wymagają również drogi wewnętrzne i przejścia, a także zaplecze higieniczno-sanitarne.
Składowanie materiałów budowlanych
Na terenie budowy trzeba wyznaczyć specjalne miejsca do składowania materiałów budowlanych. Powinny być one wyrównane do poziomu, utwardzone oraz odwodnione. Substancje i preparaty niebezpieczne należy przechowywać i użytkować zgodnie z instrukcjami producenta, a przemieszczać wyłącznie w opakowaniach. Magazyny zawierające tego typu materiały muszą zostać oznaczone za pomocą tablic ostrzegawczych, umieszczonych w widocznych miejscach.
Instalacje i urządzenia elektroenergetyczne
Ze względu na warunki stwarzające zwiększone zagrożenie porażenia prądem elektrycznym na budowie niezbędne jest wprowadzenie obostrzeń i specjalnych rozwiązań. Prace przy urządzeniach i instalacjach elektrycznych związane z konserwacją, remontami, montażem, kontrolą i pomiarami mogą wykonywać osoby, które spełniają wymagania kwalifikacyjne w zakresie eksploatacji i nadzoru. Naprawy i przeglądy powinny być odnotowane w książce konserwacji urządzeń.
Maszyny i urządzenia techniczne
Należy je instalować i użytkować w sposób zapewniający dostateczną przestrzeń między ruchomymi częściami maszyn a ruchomymi bądź stałymi elementami znajdującymi się w ich otoczeniu. Montaż lub demontaż maszyn powinien odbywać się w bezpiecznych warunkach, zgodnie z zaleceniami producenta. Wszelkie ruchome maszyny z własnym napędem mogą być obsługiwane wyłącznie przez pracowników odpowiednio przeszkolonych w zakresie ich bezpiecznej obsługi.
Prace na wysokości
Mogą je wykonywać wyłącznie pracownicy posiadający aktualne orzeczenie lekarskie o braku przeciwwskazań do wykonywania takich zadań. Środki zabezpieczające przed zagrożeniami występującymi przy pracy na wysokości to: środki ochrony zbiorowej (balustrady, rusztowania, siatki, daszki) i środki ochrony indywidualnej (szelki bezpieczeństwa, hełmy). W przypadku pracowników zatrudnionych do takich zadań należy zapewnić: bezpośredni nadzór, środki zabezpieczające i instruktaż.
Prace ziemne
Podstawowe zasady bhp na budowie, obejmujące wykonywanie robót ziemnych, dotyczą: ogrodzenia i oznakowania miejsc niebezpiecznych; ręcznego prowadzenia robót ziemnych w pobliżu instalacji podziemnych; ustawienia na czas zmroku balustrad z czerwonym światłem w czasie wykonywania wykopów w miejscach dostępnych dla osób niezatrudnionych; zapewnienia przez wykonawcę stałego dozoru terenu, na którym są wykonywane roboty ziemne, jeżeli nie może on być ogrodzony.
PlanRadar wspomaga zarządzanie i przestrzeganie bhp na budowie
Problemy z przestrzeganiem zasad bhp na budowie wynikają często ze szwankującej komunikacji. Wykorzystanie aplikacji dla budownictwa do tworzenia i przypisywania zadań bezpośrednio na placu budowy pozwala członkom zespołu na bieżąco mieć dostęp do aktualnych danych. Widząc zmiany statusów prac, kierownik budowy wie, które miejsca wymagają szczególnej uwagi ze względu na prawdopodobieństwo inspekcji bhp. Dopiero po ich zweryfikowaniu zatwierdza jakość wykonania zadania.
Cyfrowe rozwiązania umożliwiają też sprawne inspekcje inwestycji, w tym bhp. Dzięki oprogramowaniu przeznaczonemu również na urządzenia mobilne można prosto rejestrować niezbędne dane podczas weryfikowania, czy budowa spełnia wymogi bezpieczeństwa i higieny pracy. Z pomocą aplikacji da się oznaczyć nieprawidłowości w przestrzeganiu zasad bhp, polecenie ich usunięcia łatwo przypisywać do odpowiednich członków zespołu w czasie rzeczywistym, by następnie skontrolować realizację. Wszelkie informacje wygodnie przegląda się bez potrzeby osobistych wizyt na miejscu.
Inspekcje bhp na budowie wiążą się z koniecznością żmudnego wypełniania długich list kontrolnych. Warto uprościć tę pracę, sprowadzając ją do kilku kliknięć. Jedną z funkcjonalności PlanRadar jest tworzenie list kontrolnych dotyczących np. bezpieczeństwa i higieny pracy na budowie. Zebrane w ten sposób dane są kompletne, aktualne i dowolnie ustrukturyzowane. Zdigitalizowane listy kontrolne to mniej pracy biurowej, łatwiejsze archiwizowanie i wyszukiwanie potrzebnych danych na temat bhp na budowie.
Tworzenie raportów na potrzeby zarówno wewnętrznych, jak i zewnętrznych inspekcji bhp na budowie to zadanie, które można zrealizować efektywnie, korzystając ze wsparcia nowoczesnych technologii informatycznych. Rozbudowana w przypadku PlanRadar funkcjonalność generowania raportów pozwala szybko uporać się z kwestiami bezpieczeństwa i higieny pracy. Można skorzystać z gotowych szablonów, własnych formularzy lub kreatora, by tworzyć pliki zgodne z wymogami dotyczącymi raportów bhp.
Dodatkowo audyty bhp na budowie wesprzeć może dokumentacja zdjęciowa lub filmowa, którą da się tagować i przypinać na cyfrowych planach budowlanych, a następnie udostępniać innym uczestnikom projektu. Dzięki PlanRadar bez problemu zarejestrujesz materiał dowodowy w przypadku pojawienia się spornych kwestii związanych z inspekcją bhp. Fotografie lub wideo niejednokrotnie też stanowią bardziej skuteczną niż tradycyjna formę komunikacji, gdyż unaoczniają kluczowe kwestie.
Nie ponosząc żadnych kosztów, przekonaj się, jak PlanRadar ułatwia inspekcje bhp na budowie. Po prostu kliknij przycisk umieszczony poniżej. Jeśli masz jakiekolwiek wątpliwości lub pytania dotyczące oprogramowania, napisz do nas – chętnie podzielimy się naszą wiedzą.
1. Wypadki przy pracy w 2020 roku – dane wstępne https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/rynek-pracy/warunki-pracy-wypadki-przy-pracy/wypadki-przy-pracy-w-2020-roku-dane-wstepne,3,42.html; dostęp: 17.04.2021.
2. Dz.U. 2020 poz. 1320 t.j. – Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy.
3. Dz.U.03.169.1650 t.j. – Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
4. Dz.U.2020.1333 t.j. – Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane.
5. Dz.U.03.47.401 – Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 6 lutego 2003 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania robót budowlanych.
6. Dz.U.97.109.704 – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 2 września 1997 r. w sprawie służby bezpieczeństwa i higieny pracy.
